ਪੁਦੀਨਾ ਸਿਹਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਹੀ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪੁਦੀਨਾ ਆਪਣੇ ਵਿਲੱਖਣ ਸਵਾਦ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ। ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਚਟਨੀ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਖਾਣੇ ਦਾ ਸਵਾਦ ਵਧਾਉਂਦੀ ਹੈ ਸਗੋਂ ਸਿਹਤਮੰਦ ਵੀ ਹੈ। ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਸਦੀਆਂ ਤੋਂ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਦਵਾਈ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਰਹੀ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਪੁਦੀਨਾ ਟੂਥਪੇਸਟ, ਟੂਥਪੇਸਟ, ਚਿਊਇੰਗਮ, ਮਾਊਥ ਫ੍ਰੈਸਨਰ, ਕੈਂਡੀਜ਼, ਇਨਹੇਲਰ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਆਯੁਰਵੇਦ ਵਿੱਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹੋਰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਗਰਮੀਆਂ ਦੇ ਮੌਸਮ ‘ਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਹਰ ਘਰ ‘ਚ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪੁਦੀਨੇ ਨੂੰ ਚਟਨੀ, ਸਲਾਦ ਅਤੇ ਰਾਇਤੇ ਲਈ ਵਰਤਿਆਂ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਪੁਦੀਨੇ ‘ਚ ਕਈ ਔਸ਼ਧੀ ਗੁਣ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਪੁਦੀਨਾ ਠੰਡਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਕਈ ਫਾਇਦੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਇਸ ਖਬਰ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪੁਦੀਨੇ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਫਾਇਦਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਪੁਦੀਨਾ ਹਾਜ਼ਮੇ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਲਾਭਦਾਇਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਸੇਵਨ ਨਾਲ ਪਾਚਨ ਕਿਰਿਆ ਠੀਕ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਚਟਨੀ ਬਹੁਤ ਸੁਆਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਪੁਦੀਨਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਐਂਟੀਬਾਇਓਟਿਕ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਪੁਦੀਨੇ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ –
ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਪੌਦੇ ਦੀਆਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਕਿਸਮਾਂ ਹਨ ਪਰ ਦਵਾਈ ਅਤੇ ਖੁਰਾਕ ਲਈ ਸਿਰਫ ਮੈਂਥਾ ਸਪਿਕਟਾ ਲਿਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਪੁਦੀਨੇ ਨੂੰ ਪਹਾੜੀ ਪੁਦੀਨਾ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਆਯੁਰਵੇਦ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਪੁਦੀਨਾ ਕਫ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਰਾਹਤ ਦਿੰਦਾ ਹੈ, ਭੁੱਖ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਫਾਇਦੇ – -ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਹਨ ਕਿ ਪੁਦੀਨਾ ਇਕ ਅਜਿਹੀ ਜੜੀ ਬੂਟੀ ਹੈ ਜੋ ਦਵਾਈ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਕਿਹੜੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਇਹ ਕਿਵੇਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਬਾਰੇ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ:-
ਸਿਰਦਰਦ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ
ਅਕਸਰ ਦੇਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਪਾਚਨ ਸ਼ਕਤੀ ਖਰਾਬ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸਿਰ ‘ਚ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦੀ ਚਾਹ ਬਹੁਤ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਸਾਬਿਤ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਆਪਣੇ ਦੀਪਾਨ-ਪਾਚਨ ਗੁਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਭੋਜਨ ਨੂੰ ਸਹੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਪਾਚਨ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਵਾਲ ਝੜਨ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਰਾਹਤ
ਪੁਦੀਨਾ ਆਪਣੇ ਐਂਟੀ-ਇੰਫਲੇਮੇਟਰੀ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਖੁਸ਼ਕੀ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਵਾਲਾਂ ਦਾ ਝੜਨਾ ਅਤੇ ਟੁੱਟਣਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਵਾਲ ਕੁਦਰਤੀ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਵੱਧਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
ਕੰਨਾਂ ‘ਚ ਦਰਦ ਤੋਂ ਰਾਹਤ
ਪੁਦੀਨੇ ਦੇ ਫਾਇਦੇ ਕੰਨ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਕੰਨ ਦਰਦ ਆਦਿ ਵਿੱਚ ਜਲਦੀ ਰਾਹਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਜ਼ੁਕਾਮ ਕਾਰਨ ਜਾਂ ਕੰਨ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਆਉਣ ਨਾਲ ਕੰਨ ‘ਚ ਦਰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ‘ਚ ਪੁਦੀਨੇ ਦਾ ਰਸ ਕੰਨ ‘ਚ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਆਰਾਮ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਪੁਦੀਨੇ ਦੀਆਂ ਪੱਤੀਆਂ ਦਾ ਰਸ ਕੱਢ ਕੇ ਇਸ ਦੀਆਂ 1-2 ਬੂੰਦਾਂ ਕੰਨ ‘ਚ ਪਾਓ।
ਭੁੱਖ ਵਧਾਏ
ਕਈ ਵਾਰ ਦਵਾਈ ਲੈਣ ਕਾਰਨ ਜਾਂ ਲੰਬੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਭੁੱਖ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਵੀ ਇਸ ਸਮੱਸਿਆ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਲਈ 6-6 ਗ੍ਰਾਮ ਵ੍ਰਿਕਸਮਲ, ਪੁਦੀਨਾ, ਸੁੱਕਾ ਅਦਰਕ ਅਤੇ ਮਾਰੀਚ, 50 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਅਨਾਰ ਦਾ ਰਸ ਲਓ । ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ 3 ਗ੍ਰਾਮ ਪਿੱਪਲੀ, 1 ਗ੍ਰਾਮ ਲੌਂਗ, 3 ਗ੍ਰਾਮ ਵੱਡੀ ਇਲਾਇਚੀ, 18 ਗ੍ਰਾਮ ਨਮਕ ਅਤੇ 35 ਗ੍ਰਾਮ ਜੀਰਾ ਲਓ ਤੇ ਖੰਡ। ਇਸ ਦਾ ਪਾਊਡਰ ਬਣਾ ਲਓ। 1-5 ਗ੍ਰਾਮ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ‘ਚ ਇਸ ਦਾ ਸੇਵਨ ਕਰੋ। ਇਹ ਭੁੱਖ ਨਾ ਲੱਗਣ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਨੂੰ ਠੀਕ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਦਮੇ ‘ਚ ਫਾਇਦੇਮੰਦ
ਪੁਦੀਨਾ ਆਪਣੇ ਵਾਤ-ਕਫਾ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਗੁਣਾਂ ਕਾਰਨ ਦਮੇ ‘ਚ ਵੀ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਗਰਮ ਪ੍ਰਭਾਵ ਦੇ ਕਾਰਨ, ਇਹ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬਲਗ਼ਮ ਨੂੰ ਪਿਘਲਾਉਣ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਬਾਹਰ ਕੱਢਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ।