ਬੈਂਕ ਫਰਾਡ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸਮੱਸਿਆ ਬਣ ਕੇ ਉਭਰਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਅਜਿਹੀ ਚੋਰੀ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਕੋਈ ਦੇਖ ਨਹੀਂ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਚੋਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਹਥਿਆਰ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਰਾ ਕੰਮ ਔਨਲਾਈਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਭਣਕ ਤੱਕ ਵੀ ਨਹੀਂ ਲੱਗਦੀ। ਇੱਥੇ ਇੱਕ ਹੋਰ ਗੱਲ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਾਡੀ ਵੀ ਗਲਤੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਜੀ ਹਾਂ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਵੀ ਕਸੂਰ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਜ਼ਰੂਰੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੀਕ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨੂੰ ਫ਼ੋਨ ਜਾਂ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ‘ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਧੋਖਾਧੜੀ ਦੀ ਘਟਨਾ ਜਲਦੀ ਸਾਹਮਣੇ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਇਸ ਲਈ, ਇਸ ਅਣਸੁਖਾਵੀਂ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਹਰ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿੰਨਾ ਗੱਲਾਂ ਦਾ ਤੁਹਾਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ….
ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਨਾ ਦੱਸੋ। ਕ੍ਰੈਡਿਟ ਕਾਰਡ ਨੰਬਰ ਜਾਂ UPI ਪਿੰਨ, ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਨਾ ਦਿਓ। ਬੈਂਕ ਜਾਂ ਵਿੱਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਕਦੇ ਵੀ ਤੁਹਾਡੇ ਤੋਂ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮੰਗਦੀਆਂ। ਨਾ ਹੀ ਯੂਜ਼ਰ ਨਾਮ, ਪਾਸਵਰਡ ਜਾਂ ਹੋਰ ਬੈਂਕ ਵੇਰਵੇ ਮੰਗੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੀ ਕੋਈ ਵੀ ਈ-ਮੇਲ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹੋ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਸ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਦਿਓ ਜੋ ਸ਼ੱਕੀ ਲੱਗੇ। ਉਹ ਮੇਲ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹੋ ਜਿਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡਾ ਕੋਈ ਲੈਣਾ-ਦੇਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਤੁਹਾਡੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਮੇਲ ਜਾਂ ਮੈਸੇਜ ਵਿੱਚ ਕਿਸੇ ਵੀ ਅਣਜਾਣ ਸੋਰਸ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਕੋਈ ਵੀ ਅਟੈਚਮੈਂਟ ਨਾ ਖੋਲ੍ਹੋ। ਅਜਿਹੇ ਮੈਸੇਜ ਨੂੰ ਤੁਰੰਤ ਡਿਲੀਟ ਕਰ ਦਿਓ। ਅੱਜਕੱਲ੍ਹ ਬੈਂਕ ਅਤੇ ਵਿੱਤੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਧੋਖਾਧੜੀ ਸਬੰਧੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਸਬੰਧੀ ਨਵੀਆਂ ਹਦਾਇਤਾਂ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਪੜ੍ਹੋ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਨੂੰ ਕਾਫੀ ਫਾਇਦਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਪਬਲਿਕ ਵਾਈ-ਫਾਈ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ, ਅਜਿਹੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਾ ਕਰੋ। ਇਸ ਨਾਲ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੀਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਤੁਸੀਂ ਫਸ ਸਕਦੇ ਹੋ।ਤੁਹਾਡੀ ਨਿੱਜੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗਣ ਵਾਲੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਈਮੇਲ ‘ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਨਾ ਕਰੋ। ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਚੋਰੀ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗਣ ਪਿੱਛੇ ਕੋਈ ਇਰਾਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਸਾਵਧਾਨ ਰਹੋ।
ਪਾਸਵਰਡ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਚੁਸਤ ਰਹੋ ਅਤੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਵਿਲੱਖਣ ਪਾਸਵਰਡ ਬਣਾਓ। ਤੁਹਾਡੇ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਧਾਰਨ ਪਾਸਵਰਡ ਨਾਲ ਲੁੱਟਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਪਾਸਵਰਡ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਵੱਡੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਅੱਖਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਨੰਬਰ ਵੀ ਦਰਜ ਕਰੋ। ਜੇਕਰ ਲੋੜ ਨਾ ਹੋਵੇ ਤਾਂ ਮੋਬਾਈਲ ‘ਚ ਬੇਕਾਰ ਐਪਸ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਨਾ ਕਰੋ। ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਐਪਸ ਖਤਰਨਾਕ ਵੀ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਤੁਹਾਡੇ ਬੈਂਕ ਖਾਤੇ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਫ਼ੋਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਰੂਰੀ ਐਪਸ ਹੀ ਰੱਖੋ। ਮੋਬਾਈਲ ਵਿੱਚ ਐਪ ਨੂੰ ਡਾਊਨਲੋਡ ਕਰਨ ਦੀ ਆਟੋ ਪਰਮਿਸ਼ਨ ਨਾ ਦਿਓ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਤੁਹਾਡੀ ਸਹਿਮਤੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਭਾਰੀ ਨੁਕਸਾਨ ਉਠਾਉਣਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਪ ਡਾਊਨਲੋਡਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰੋ।