ਅਕਸਰ ਤੁਸੀਂ ਦੇਖਿਆ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੱਸੇ ‘ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਕਾਲੇ ਕਾਲੇ ਰੰਗ ਦੀਆਂ ਲਾਈਨਾਂ ਦਿਖਣ ਲੱਗਦੀਆਂ ਹਨ, ਇਹ ਲਾਈਨਾਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਗਰਦਨ ਦੇ ਪਿਛਲੇ ਹਿੱਸੇ ‘ਚ ਹੀ ਪੈਂਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਮਰਦਾਂ ‘ਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਚਾਹੇ ਜਿੰਨੀ ਮਰਜ਼ੀ ਸਫ਼ਾਈ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ। ਲਾਈਨਾਂ ਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਫਿਰ ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਚਿੰਤਾ ਕਰਨਾ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ Acanthosis Nigricans ਨਾਮਕ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਲੱਛਣ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਪਿਗਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
ਐਕੈਂਥੋਸਿਸ ਨਿਗਰਿਕਸ ਕੀ ਹੈ?
ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ Acanthosis Nigricans ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦਾ ਪਿਗਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਹੈ ਜੋ ਸ਼ੂਗਰ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਜਿਆਦਾਤਰ ਉਹਨਾਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੀ-ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਯਾਨੀ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਇਹ ਪਿਗਮੈਂਟੇਸ਼ਨ ਗਰਦਨ ਦੇ ਨੇੜੇ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹਾ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦੇ ਕਾਰਨ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਜਿਸ ‘ਚ ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਵੱਡੇ-ਵੱਡੇ ਕਾਲੇ ਧੱਬੇ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ।
Acanthosis Nigricans ਦੇ ਲੱਛਣ
ਇਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਲੱਛਣਾਂ ਵਿੱਚ ਚਮੜੀ ਦਾ ਰੰਗ ਬਦਲਣਾ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਦੇ ਕਈ ਹਿੱਸੇ ਕਾਲੇ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਚਮੜੀ ਸਖ਼ਤ ਅਤੇ ਰੱਖੀ ਹੋਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਚਮੜੀ ‘ਤੇ ਧੱਫੜ ਨਜ਼ਰ ਆਉਣ ਲੱਗਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਜਿਆਦਾਤਰ ਸਮੇਤ ਸਰੀਰ ਦੇ ਇਹਨਾਂ ਹਿੱਸਿਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ
– ਬਗਲ
– ਗਰਦਨ
– ਪੇਟ ਜਾਂ ਪੱਟ ਦਾ ਮੱਧ
– ਕੂਹਣੀ
– ਗੋਡੇ
– ਬੁੱਲ੍ਹ
– ਹਥੇਲੀਆਂ
– ਪੈਰਾਂ ਦੇ ਤਲੇ
Acanthosis Nigricans ਦੇ ਕਾਰਨ
ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ : ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ, ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਇਨਸੁਲਿਨ ਪ੍ਰਤੀਰੋਧ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਰੀਰ ਲੋੜੀਂਦੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਇਨਸੁਲਿਨ ਪੈਦਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਉਂਦਾ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਗਲੂਕੋਜ਼ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੱਧ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ Acanthosis Nigricans ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਟਾਈਪ-2 ਸ਼ੂਗਰ ਵਧਦੀ ਹੈ।
ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ : ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹਾਰਮੋਨਲ ਅਸੰਤੁਲਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਅੰਡਾਸ਼ਯ ਵਿੱਚ ਗੰਢ, ਹਾਈਪੋਥਾਈਰੋਡਿਜ਼ਮ ਜਾਂ ਐਡਰੀਨਲ ਗਲੈਂਡ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਕਈ ਕਿਸਮ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ – ਗਰਭ ਨਿਰੋਧਕ ਗੋਲੀਆਂ ਅਤੇ ਕਈ ਹੋਰ ਕਿਸਮਾਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਵੀ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੇ ਹੋਣ ਦਾ ਖ਼ਤਰਾ ਵਧਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਕੈਂਸਰ – Acanthosis nigricans lymphoma ਵੀ ਕੈਂਸਰ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਪੇਟ ਦਾ ਕੈਂਸਰ, ਕੋਲਨ ਕੈਂਸਰ, ਜਿਗਰ ਦਾ ਕੈਂਸਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Acanthosis Nigricans ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ
– ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਡਾਕਟਰ ਨੂੰ ਦਿਖਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਹ ਸਮੱਸਿਆ ਪ੍ਰੀ-ਡਾਇਬੀਟੀਜ਼ ਕਾਰਨ ਹੈ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਤੁਹਾਡੀ ਖੁਰਾਕ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰਕੇ ਅਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਬਦਲਾਅ ਕਰਕੇ ਇਸ ਨੂੰ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਡਾਕਟਰ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਲਈ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਦਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਸਪਲੀਮੈਂਟ ਵੀ ਲਿਖ ਸਕਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਜੋ ਇਸ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਭਾਰ ਨੂੰ ਵੀ ਕੰਟਰੋਲ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਮੋਟਾਪਾ ਵੀ ਇਸ ਦਾ ਇਕ ਕਾਰਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।