ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸਮੇਤ ਐਨਸੀਆਰ ਦੇ ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਹਵਾ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਅਜੇ ਵੀ ਬਹੁਤ ਮਾੜੇ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੈ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਵੱਧ ਰਹੀ ਹੈ। ਦਮਾ, ਬ੍ਰੌਨਕਾਈਟਸ ਅਤੇ ਸੀਓਪੀਡੀ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਮਲੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ। ਡਾਕਟਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਮਾਸਕ ਲਗਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਮਾਸਕ ਵੀ ਪਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਜੋ ਮਾਸਕ ਤੁਸੀਂ ਪਾ ਰਹੇ ਹੋ, ਕੀ ਉਹ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕਾਰਗਰ ਹੈ ਜਾਂ ਨਹੀਂ। ਇਸ ਸਵਾਲ ਦਾ ਜਵਾਬ ਜਾਣਨ ਲਈ ਅਸੀਂ ਸਿਹਤ ਮਾਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਮੂਲਚੰਦ ਹਸਪਤਾਲ ਦੇ ਪਲਮੋਨੋਲੋਜੀ ਵਿਭਾਗ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਇੱਕ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਸਾਹ ਦੀਆਂ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਕਾਫ਼ੀ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਓਪੀਡੀ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਾਸਕ ਪਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਸਮਝਣਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਕੱਪੜੇ ਦੇ ਮਾਸਕ ਜਾਂ ਸਰਜੀਕਲ ਮਾਸਕ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ N-95 ਮਾਸਕ ਜਾਂ ਕਾਰਬਨ ਫਿਲਟਰ ਵਾਲਾ ਮਾਸਕ ਜ਼ਿਆਦਾ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਹ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ ਕਿ ਲੋਕ ਬਿਨਾਂ ਕਾਰਨ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਨਾ ਨਿਕਲਣ। ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਧੂੜ ਅਤੇ ਧੂੰਏਂ ਤੋਂ ਬਚਾਓ ਅਤੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ ਹਾਈਡਰੇਟ ਰੱਖਣ।
ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਵਿਗਿਆਨੀ ਡਾ: ਜੁਗਲ ਕਿਸ਼ੋਰ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜ਼ਹਿਰੀਲੇ ਤੱਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਸ ਲਈ, ਫਿਲਟਰ ਵਾਲਵ ਵਾਲੇ ਮਾਸਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। N-95 ਅਤੇ ffp1 ਮਾਸਕ ਇਸਦੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਵਧੀਆ ਹਨ। ਇਹ ਮਾਸਕ ਹਵਾ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਛੋਟੇ ਕਣਾਂ ਨੂੰ ਵੀ 95 ਫੀਸਦੀ ਤੱਕ ਫਿਲਟਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਸਾਹ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੋਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਘੱਟ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਡਾਕਟਰ ਕਿਸ਼ੋਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਰਜੀਕਲ ਮਾਸਕ ਜਾਂ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮਾਸਕ ਕੋਵਿਡ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਹ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਲਈ ਇੰਨਾ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਕਿਸੇ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਂ ਕੋਵਿਡ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ ਦੇ ਨੇੜੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਸਰਜੀਕਲ ਜਾਂ ਕੱਪੜੇ ਦਾ ਮਾਸਕ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਫਿਰ ਧਿਆਨ ਰੱਖੋ ਕਿ ਵਾਲਵ ਵਾਲਾ ਮਾਸਕ ਨਾ ਪਾਓ। ਬਾਹਰੋਂ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮਾਸਕ ਨੂੰ ਧੋਵੋ ਅਤੇ ਫਿਰ ਹੀ ਅਗਲੇ ਦਿਨ ਹੀ ਇਸ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਭਾਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਸਰਜੀਕਲ ਮਾਸਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਇਸ ਨੂੰ ਚਾਰ ਤੋਂ ਪੰਜ ਘੰਟਿਆਂ ਬਾਅਦ ਕੱਟ ਕੇ ਡਸਟਬਿਨ ਵਿੱਚ ਸੁੱਟ ਦਿਓ। ਇਸ ਮਾਸਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਰ ਤੱਕ ਨਾ ਕਰੋ।